نکته چهارم
یک حکمت از حکمتهای بیشمار روزه ماه مبارک رمضان که نظر به تربیت نفس دارد، به شرح زیر است
نفس میخواهد، آزاد و رها باشد، و اینگونه تلقی میکند، و حتی در فطرتش آرزوی ربوبیتی موهوم[1] و رفتاری مطابق میل و دلخواه خود را دارد، و نمیخواهد بداند، با نعمتهای بیشماری پرورش یافته است، به ویژه اگر در دنیا صاحب ثروت و اقتداری باشد، و گمراهی نیز او را یاری کند، چون حیوان، غاصبانه و به سان دزد نعمتهای الهی را میبلعد، پس نفسِ همهی انسانها در ماه مبارک رمضان، از فقیر گرفته تا ثروتمند خواهند فهمید: «مالک نیستند، و مملوکاند، آزاد نیستند، و عبدند، اگر امر و دستوری نباشد، توانا به انجام راحتترین و عادیترین چیزها نیز نمیباشند، و با مشاهده ناتوانایی در قدرت خود ـ حتی خوردن آب ـ حس ربوبیت موهوم در آنها خواهد شکست، و دست نیاز به سوی عبودیت دراز خواهند کرد، و به شکرگذاری که وظیفهی حقیقی آنهاست، خواهند پرداخت.»
سعید نورسی
[1]– تصور خدا بودن، فرد در وهم خود، خود را خدا میداند. (مترجم)